Super 8 (2011)

Hoài cổ. Đó là từ mà cả nhà sản xuất Steven Spielberg và đạo diễn J.J Abrams đều nhắc đến khi nói về Super 8, bộ phim hè mới nhất của bộ đôi ăn ý này. Super 8 vốn là tên thương hiệu của loại phim 8mm do Kodak sản xuất, dùng phổ biến cho các loại máy quay nhỏ, dành cho gia đình, rất phổ biến tại Mỹ trước khi băng video ra đời. Dòng sản phảm này được tung ra thị trường năm 1965 và rất nhanh chóng dẫn dắt một thế hệ trẻ em bước vào thế giới của những cú máy. Nhiều người trong số họ đã trở thành những nhà làm phim nổi tiếng như chính bản thân J.J Abrams. Không có gì lạ khi đạo diễn này nói rằng tất cả những nhân vật nhí trong phim đều có một phần của anh: một đám trẻ tụ lại để làm một bộ phim về xác sống. Hoài cổ còn là để nhắc đến những dấu ấn của Steven Spielberg: ngay từ trong đoạn trailer khá úp mở (như vẫn thường thấy ở J.J Abrams), khán giả của những bộ phim trong thập niên 80 có thể nhận ra sự tương đồng của Super 8 với Close Encounters of the Third Kind (1977), E.T. (1984) và The Goonies (1985 – Spielberg viết kịch bản). Quả thực, có thể tóm gọn Super 8 lại như sau: một E.T. của thế kỷ XXI với kỹ xảo mãn nhãn trong một không khí kinh dị rất hiện thực như Jaws.

Bộ phim lấy bối cảnh năm 1979 tại thị trấn Lilian giả tưởng ở bang Ohio. Super 8 khởi đầu khá bi kịch, khi vào chuyện bằng cái chết của mẹ chú bé Joe Lamb (Joel Courtney), sự kiện sẽ phủ bóng lên cuộc sống của Joe và người cha Jack Lamb (Kyle Chandler), phó cảnh sát trưởng thị trấn, trong một thời gian dài. Tuy nhiên, không khí phim nhanh chóng trở nên tươi mới khi thời gian chuyển nhanh đến thời điểm 4 tháng sau. Mùa hè đã bắt đầu và nhóm bạn của Joe âm mưu thực hiện một bộ phim kinh dị / trinh thám về xác sống (zombie). Nhóm bao gồm: nhóc Charles mập (Riley Griffiths) – kẻ đầu têu, nhà sản xuất kiêm đạo diễn hách dịch, thay đổi kịch bản như chảo chớp và luôn mồm đòi hỏi về production value (một thuật ngữ tương đối khó dịch, mà nhà phát hành tại Việt Nam đã tạm dịch là “yếu tố hút khách”); kế đến là nhóc Carey niềng răng (Ryan Lee), chuyên gia cháy nổ, luôn luôn sung sướng khi được đem đống pháo hoa ra đốt tanh bành; thằng Preston tóc xù (Zach Mills) chuyên vào vai quần chúng và sai vặt; cuối cùng là thằng Martin bốn mắt (Gabriel Basso), vai nam chính, cao hơn bọn còn lại một cái đầu nhưng lại nhát cáy nhất đám. Tất nhiên, không thể thiếu Joe Lamb, thằng bé có đôi tay rất khéo léo được Charles giao cho vai trò thiết kế bối cảnh, mô hình, kiêm luôn cả hoá trang zombie và kỹ xảo máu me chết chóc. Phải nói rằng phim của lũ nhỏ này nhìn rất ấn tượng, theo đúng phong cách của phim B-movie lúc bấy giờ. Tuy nhiên, thằng Charles vẫn chưa thật sự hài lòng và quyết định cần phải để cho khán giả đồng cảm hơn với nhân vật nam chính trong chuyến phiêu lưu diệt zombie bằng cách cho thêm một cô vợ vào kịch bản. Vì mục đích đó, Charles đã rủ rê được cô bé Alice Dainard xinh đẹp (Elle Fanning) tham gia vào “đoàn phim” (còn có cả mục đích khác nữa mà nhóc mập sẽ tiết lộ ở cuối phim).Cô bé còn có một tác dụng khác, Alice chưa có bằng lái xe nhưng đã có thể lấy xe của bố đưa cả “đoàn” đi quay phim. Joe và Alice dường như có cảm tình với nhau ngay, và có vẻ mọi việc sẽ rất ngọt ngào đối với hai đứa nếu như bố của Alice không phải là người đã gián tiếp gây ra cái chết của mẹ Joe, và nhất là nếu như không có một sự kiện kinh hoàng xảy ra ngay khi mấy đứa đang quay phim: một vụ trật đường ray tàu hỏa, và từ trong chuyến tàu quân sự tối mật này, một “cái gì đó” có sức mạnh khôn lường đã thoát ra. Chẳng mấy chốc, lính tráng quân sự đã kéo đến , trước cả khi những chuyện kỳ dị bắt đầu xảy ra trong thị trấn… Một lần nữa không khí phim lại thay đổi, sự hồi hộp thót tim bắt đầu xuất hiện.

Có thể nói, J.J Abrams và dàn diễn viên nhí rất tài năng đã nhanh chóng lôi cuốn được khán giả. Với Abrams, anh đã rất khéo léo khi mô phỏng lại không khí của một “đoàn phim” nhóc thời đó, khởi đầu với một ý tưởng quái lạ nhảm nhí, làm phim dấm dúi vào bất kỳ lúc nào rảnh rỗi, và khi bọn con gái tham gia vào, mọi chuyện bắt đầu phức tạp vì những “mối tình” nổ ra. Rất nhiều khán giả thuộc thế hệ làm phim Super 8 ở Mỹ đã xúc động khi cảm nhận được không khí này như một phần đẹp trong tuổi trẻ của họ. Nhưng sẽ không thể có được không khí đó nếu thiếu diễn xuất đặc biệt xuất sắc của các diễn viên trẻ, nhất là Elle Fanning và Riley Griffiths. Riley thực sự chiếm lĩnh khung hình trong vai Charles mập, hoá thân như in vào tính cách đáng yêu của một đạo diễn tương lai, dù lên mặt kể cả hay luôn mồm lý sự về cách làm phim, cũng đều khiến cho khán giả thích thú. Elle Fanning với vẻ quyến rũ tự nhiên của một cô bé tóc vàng vốn đã là một viên kẹo trên màn ảnh, nhập vai mượt mà ngay từ đầu, thể hiện những góc độ nhỏ nhưng tinh tế trong mối quan hệ với nam chính Joe. Joel Courtney vào vai nam chính cũng không hề tồi, có lẽ chỉ vì nhân vật của cậu thiếu những nét nổi bật nên khó để phát huy diễn xuất hơn hai người bạn diễn. Từ những ánh nhìn khi Joe hoá trang cho Alice, những cái ôm và nắm tay, những chi tiết như vậy dù không nhiều, nhưng hai diễn viên nhí đã diễn rất xuất sắc những nét vừa ngây thơ vừa sâu đậm của mối tình đầu đời. Cũng không nên quên cả Ryan Lee trong vai nhóc Carey thích đốt pháo, hay cả Kyle Chandler trong vai Jack Lamb đã diễn rất tốt hình ảnh của một người bố nhiều tâm sự và một người cảnh sát đại diện cho chính nghĩa.

Chỉ có một điều đáng tiếc rằng lẽ ra Super 8 đã có thể hay hơn rất nhiều nếu như chủ đề “làm phim bằng Super 8” không bị bỏ quên từ giữa phim để nhường chỗ cho tính ly kỳ hồi hộp theo công thức của một bộ phim bom tấn. Thậm chí, kết cục cuốn phim mà tụi nhỏ quay có số phận ra sao cũng không hề được đề cập đến. Đây không phải là bỏ lửng mà là sự thiếu hụt của kịch bản. Cũng có thể vì bị ám ảnh với áp lực từ khán giả, J.J Abrams đã không dám triệt để hơn với ý tưỏng về máy quay Super 8, khiến anh không muốn lặp lại một Cloverfield chăng? Không chỉ làm phim thiếu mạch lạc và tươi tắn như nửa đầu, mục đích tạo sự hút khách còn làm cho cả chủ đề về sự luyến nhớ, day dứt của bố con Joe với người mẹ đã mất cũng trở nên nhẹ đi. Chính vì vậy mà ngay cả mối quan hệ mang tính bi kịch giữa bố con Joe và bố con Alice cũng mới chỉ dừng lại ở mức khai thác vỏ ngoài, thiếu sự sâu sắc. Những mâu thuẫn tâm lý này được giải quyết quá nhanh, quá dễ, khiến cho Super 8, dù rất hứa hẹn, cũng không thể vượt qua được tầm cỡ của một bộ phim giải trí.

Tuy nhiên, Super 8 vẫn là một phim giải trí tuyệt hay, mãn nhãn và không hề ngốc nghếch. Những trường đoạn quay đầy cảm xúc như khi Joe hoá trang cho Alice và cảnh cuối phim là những điểm son của nghệ thuật làm phim. Và kỹ xảo, dù không tràn ngập như phong cách của Michael Bay, nhưng vẫn ở mức tuyệt đỉnh. Phải nói rằng trường đoạn nổ tàu hoả là một trường đoạn thực sự gây choáng váng! Kỹ xảo đã tạo được hiệu quả tối đa khi diễn tả sự đáng sợ thảm hoạ, nhất là khi mấy đứa trẻ như lũ kiến chạy dáo dác giữa một trời những sắt thép, thuốc nổ bay tứ tung, bất kỳ lúc nào cũng có thể đè bọn nhỏ dẹp lép. Trường đoạn kỹ xảo đầu tiên trong phim đã ở mức đỉnh cao, có thể nói là màn cháy nổ tàu hoả kinh hoàng nhất trong lịch sử điện ảnh! Có lẽ chủ đề lòng tham con người mới là thứ đáng sợ hơn cả những con quái vật không phải là mới mẻ, nhưng hình tượng của “cái gì đó” trong phim có nhiều nét thú vị. Nhưng có lẽ mô tả là không nên, vì J.J Abrams đã dày công cất giấu nó cho tới tận cuối phim…

Dù thế nào, cái tên J.J Abrams đã là một bảo chứng, và bạn hẳn sẽ rất nuối tiếc nếu bỏ lỡ Super 8 trên màn ảnh rộng. Chỉ có ở trong rạp chiếu, bạn mới cảm nhận được hết những gì mà đạo diễn xuất chúng này dọn cỗ cho khán giả chúng ta mà thôi!