Jurassic World (2015)

Sau hơn hai thập kỷ ngủ yên (tính từ phần 1 Jurassic Park năm 1993) và nhiều lần thay đổi kể hoạch (tính từ phần 3 Jurassic Park III năm 2001), cuối cùng những chú khủng long đã có sự quay trở lại ngoạn mục.

Tôi biết đến Jurassic Park lần đầu khi còn nhỏ qua những chương trình về kĩ xảo điện ảnh phát sóng trên VTV2 hay kênh Hà Nội gì đó. Từ thời điểm ấy, tôi luôn dành cho loạt phim này nhiều tình cảm và sự ngưỡng mộ đến mức đã xem đi xem lại ba phần đầu không biết bao nhiêu lần. Có lẽ vì chúng là khủng long, tự chúng đã có sức hút, cộng thêm sự thuyết phục của việc hòa trộn thông tin thật với sự hư cấu trong mạch phim càng làm cho giấc mơ vừa hoành tráng vừa sợ hãi này thêm hấp dẫn.

Khi Jurassic Park III kết thúc, tôi đã nghĩ nhà làm phim đã không còn gì để làm với những con khủng long này nữa. Họ đã có mọi loài vật từ mặt đất đến bầu trời, mọi cuộc phiêu lưu và hệ thống nhân vật chính đã được tận dụng triệt để. Nhưng Jurassic World đã khẳng định điều ngược lại: với trí tưởng tượng được vận dụng hợp lý, không có gì là cạn kiệt. Để cuối cùng, công viên chứa đựng bao nhiêu hoài bão, bao nhiêu hy vọng, bao nhiêu tự hào của John Hammond (giám đốc tập đoàn tiên phong đưa khủng long về lại cuộc sống thực – phần 1) đã mở cửa, đã tồn tại, đã sinh lời, đã trở thành trung tâm của mọi sự chú ý trên thế giới trong nhiều năm.

Với một bộ phim hành động khoa học viễn tưởng ăn khách, thực sự chẳng có gì nhiều để review bởi cốt truyện thực sự đơn giản: Ấy là sự sáng tạo cưỡng bách tự nhiên – sự nổi dậy hung bạo – sự chống trả và chiến thắng của con người. Vậy nên, tôi sẽ dành entry này để ghi lại vài ba suy nghĩ của một fan hâm mộ cuồng nhiệt thế giới kỷ Jura.

Những chú khủng long đã có một màn comeback hoành tráng, to lớn hơn, sống động hơn, đắt tiền hơn, hiện đại hơn. Sự ngoạn mục ở đây ngoài những yếu tố thuộc về công nghệ thể hiện còn nằm ở góc tiếp cận mà đạo diễn Colin lựa chọn. Thay vì tiếp tục cuộc hành trình bất đắc dĩ của những nhà khoa học vốn gắn bó một cách éo le với công viên, Colin đã hồi sinh từ sự tan vỡ, thất bại của phiên bản 1 không bao giờ được ra mắt công chúng một công viên hiện đại, bề thế đến mức tôi nghĩ nếu Hammond còn sống, ông sẽ gật gù cười, chỉ cây gậy có viên hổ phách về phía trước mà bảo: “Tôi chẳng tiếc tiền”. Jurassic World đặt người xem vào không – thời gian thực tế với tuyến nhân vật mới: Owen (Chris Patt), người huấn luyện khủng long chuyên nghiệp và Claire (Bryce Dallas Howard), nữ quản lý quyền lực cái gì cũng biết nhưng thực sự lại không biết gì về những con vật được tạo ra đang sống xung quanh.

Điều mà cả hai nhân vật đang phải đối mặt chính là sự thích nghi của con người trong môi trường chẳng có gì là tự nhiên cả do chính họ (cùng những người đi trước, những người cùng thời) tạo ra. Với Owen, đó là bốn chú khủng long raptor rất thông minh (hậu duệ của những nhân vật đã từng xuất hiện ở những phần trước) mà anh đã chăm sóc từ khi còn chúng còn nhỏ, xây dựng nên mối quan hệ tin tưởng và luôn phải thông minh hơn. Với Claire, ngoài hai đứa cháu cũng là hai vị khách đến không đúng lúc khi cô đang bận bù đầu, đó là làm thế nào trong một thế giới người ta đã thôi không còn ngạc nhiên trước những sinh vật tưởng tuyệt chủng nhưng giờ lại đi lại tràn lan khắp hòn đảo.

Jurassic World (từ đây viết tắt là JW) đã có những thay đổi hợp lý trong việc lựa chọn góc độ tiếp cận, xác định chủ đề và mục đích của bộ phim, phô diễn những thành tựu công nghệ điện ảnh tối tân để thỏa mãn người xem nhưng luôn giữ được những gì thuộc về truyền thống kỷ Jura. Đó là cuộc phiêu lưu ghê rợn, tàn bạo, đẫm máu nào cũng cần có trẻ con (dù hai anh em Zack và Gray trong phần phim này có ngoại hình rất bắt mắt, rất dễ thương nhưng so với những vai diễn trong 3 phần phim trước thì diễn xuất, vai trò của họ trong JW không thật nổi bật). Đó là chuyện gì thuộc về tự nhiên hãy để tự nhiên giải quyết. Đó là nhìn mặt diễn viên biết ngay ai sẽ nằm trong bụng khủng long. Đó là sự phản phé, chia phe trong nội bộ nhân sự…

Dù chỉ là dòng phim thị trường, lấy yếu tố hoành tráng, kĩ xảo áp đảo khiến khán giả thích thú, nhưng bất kì một phần phim nào trong seri này cũng luôn có một thông điệp dù rất đơn giản thôi. Với JW, đó là sự đề cao mối quan hệ, tin tưởng giữa người – người, giữa người – động vật. Những điểm nhấn cảm xúc của Claire khi thấy những con khủng long ăn cỏ bị tàn sát; của Owen khi đối thoại với Blue và những chú raptor khác trong nhóm… được diễn tả thuyết phục nhưng thời lượng đạo diện ấn định cho những phân cảnh này lại hơi ngắn quá làm ấn tượng đọng lại chưa đủ sâu. Ngoài ra, tôi khá thích những chi tiết hài hước trong JW, chúng khá có duyên và làm giãn mạch phim căng thẳng.

Tuy nhiên, về mặt cốt truyện vẫn tồn tại những điểm chưa chắc chắn, chưa thuyết phục (ví dụ như việc chuyển giao quyền điều hành công ty, âm mưu sử dụng raptor… không được kể một cách rõ ràng, mạch lạc). Khoảng 15-20’ đầu phim thực sự hơi tẻ nhạt. Chỉ đến khi đào chính ra sân, câu chuyện mới thực sự bắt đầu một cách nghiêm túc, nhịp nhàng. Claire có lẽ sẽ trở thành nữ nhân vật ngầu nhất trong loạt phim về công viên kỉ Jura với tuyệt đỉnh công phu chạy trốn khủng long trên giày cao gót. Tôi thích tạo hình của Bryce, màu tóc đỏ rất ấn tượng (dù là tóc thẳng phồng hay tóc quăn), trang phục rất thanh lịch và diễn xuất có duyên. Phân đoạn chị đứng trước cửa chuồng của Rex-chan thật mang âm hưởng hùng tráng. Về phần Owen của Chris, tình huống phim càng phát triển anh càng chứng tỏ mình hợp với phim hành động như thế nào. Một ngoại hình cường tráng, cách di chuyển nhanh nhẹn, dứt khoát và ánh mắt kiên định, với một phim hạnh động như vậy là đủ để tạo nên dấu ấn cơ bản của nhân vật. Hơi tiếc một chút nếu ở những phút cuối cùng, thái độ ra hiệu để Blue tự do của Owen được đặc tả hơn, được chăm chút hơn, có lẽ JW sẽ thể hiện trọn vẹn hơn nữa ý tứ của mình.

Ở một khía cạnh khác, sự thành công của đồ họa, kỹ xảo trong JW làm mất đi tính thật, tính tương tác của diễn viên so với 3 phần trước – những phần có sử dụng khủng long máy

Với một người hâm mộ seri phim này từ lâu, tôi đặc biệt thích thú với JW bởi nó còn tái hiện lại một cách chân thực những chi tiết nho nhỏ nhằm gợi nhắc lại những gì đã xảy ra trong những phần phim trước. Từ cảnh đàn khủng long chạy trên cánh đồng cỏ rộng lớn, đến việc gọi những chú khủng long là “she”; từ việc Claire hét lên ỏm tỏi ngay giữa rừng để kiếm những đứa cháu đến lúc cô gào lên bảo họ “chạy”… Tất cả những yếu tố be bé ấy vô hình chung tạo nên cảm giác thân thuộc, vừa yêu mến vừa hứng khởi như khi đoạn nhạc kinh điển của thế giới kỷ Jura vang lên. Cũng chính vì cảm giác gợi nhắc ấy, tôi cảm thấy hơi tiếc một chút khi không được thấy, được nghe thông điệp tôi cho là hay nhất của loạt phim này: Sự sống luôn tự tìm đường cho mình.

Tóm lại, vui vui về JW có thể trong mấy câu thế này:

Những gia đình đang có vấn đề lục đục, hãy gửi con em đến công viên kỷ Jura. Khủng long hân hạnh tài trợ chương trình này.

Khi đối mặt với khủng long, nhất là những con nhiều răng và luôn đói, bạn sẽ tìm thấy gấu của mình (và có thể sẽ bị chìm xuồng trong phần sau). Đến giờ vẫn tiếc đôi tiến sĩ khảo cổ học ở phần 1, tưởng cô chú về đội của nhau thế mà… *khóc vài dòng sông*

Hét và việc của các em, còn lại hãy để Rex-chan lo. Các em xê ra, loại lai tạo kia để đấy anh hàng xịn giải quyết. Anh mãi mãi là boss ở chốn này, mặt anh lù lù ở trên logo kia kìa.

Sự xuất hiện của Rex-chan vào lúc gay cấn, cao trào nhất của mạch phim thật như một vị thần, theo đúng tinh thần giữ điều tốt nhất đến cuối cùng. Tuy đến khúc cuối trận đánh, anh phải chia sẻ hào quang với chị gái hay xấu hổ dưới hồ (nhưng ngoi lên lần nào là chất lần đấy) nhưng tựu chung lại, anh vẫn ngầu nhất đội, được bonus thêm mấy chục cái sẹo chao ôi phong trần.

Với những gì đội ngũ sản xuất thể hiện trong JW, tôi thực sự mong mỏi, chờ đợi những phần tiếp theo để xem trí tưởng tượng có thể đưa con người đến đâu. Với tôi, loạt phim này là một trong những loạt phim hiếm hoi (sau Back to the future) vẫn có thể giữ được phong độ ổn định cũng như sức sống của mình sau ngần ấy phần.